Xét nghiệm tầm soát ung thư sớm có thể phát hiện sớm các bệnh: ung thư máu, gan, dạ dày, tuyến tiền liệt, ung thư vú, cổ tử cung, buồng trứng… với các loại xét nghiệm cụ thể bên dưới.
Xét nghiệm máu có phát hiện bệnh ung thư hay không?
Bác sĩ Nguyễn Chấn Hùng, giám đốc Bệnh viện Ung bướu TP HCM, cho biết, dấu hiệu sinh học ung thư là các chất được tìm thấy trong máu, nước tiểu hay các loại mô của bệnh nhân, thể giúp việc phát hiện và chẩn đoán một số loại ung thư. Tuy nhiên, nếu chỉ đo các dấu hiệu này thôi thì chưa đủ để chẩn đoán bệnh vì nó có thể lên cao ở người bị bệnh lành tính hay không tăng ở người bệnh ung thư, nhất là khi bệnh ở thời kỳ sớm.
Có nhiều yếu tố có thể tác động đến kết quả xét nghiệm tìm dấu hiệu sinh học ung thư như bệnh nhân hút thuốc lá nhiều, đang bị bệnh viêm nhiễm nào đó, đang dùng thuốc, có thai, kinh nguyệt, thậm chí có thể do trục trặc kỹ thuật của phòng xét nghiệm (thuốc thử nhạy quá)…
Vì vậy, xét nghiệm máu để tìm dấu hiệu sinh học ung thư chỉ là một biện pháp kỹ thuật bổ sung phương tiện cho thầy thuốc nhằm phát hiện sớm ung thư và theo dõi sự tiến triển của ung thư khi bệnh nhân đã và đang điều trị, giúp bác sĩ định phác đồ điều trị phù hợp cho bệnh nhân trước khi điều trị ung thư.
Tốt nhất, bệnh nhân nên đến bác sĩ chuyên khoa (ung bướu, niệu, sản phụ khoa…) để chia sẻ sự lo lắng, để được khám và rà tìm nguyên nhân bằng những xét nghiệm chẩn đoán cận lâm sàng khác (nội soi sinh thiết, siêu âm, MRI, CT Scanner, X-quang…) giúp phát hiện bệnh sớm hoặc loại trừ không phải bị ung thư.
Cũng theo bác sĩ Chấn Hùng, ngay cả khi không có những xáo trộn sinh học thì vẫn nên giữ chế độ dinh dưỡng hợp lý, cân bằng. Tốt nhất nên ăn nhiều loại rau củ quả, trái cây tươi có nhiều chất độn (xơ), ăn ít chất béo, nhất là chất béo động vật, giảm ăn thịt động vật. Tuy vậy, nếu kiêng quá mức cũng không có lợi cho sức khỏe. Ngoài ra, không để cho cơ thể béo phì, tăng cường vận động ít nhất mỗi ngày 30 phút, chơi thể thao, tập dưỡng sinh… cũng là những biện pháp rất hiệu quả để phòng ngừa ung thư.
“Nếu chỉ vì dấu hiệu sinh học tăng cao mà chuyển sang chế độ ăn chay hoàn toàn và triệt để thì không nên”, ông Hùng nói. Khi cơ thể suy yếu cũng tạo điều kiện cho ung thư bộc phát. Gạo lức muối mè lại càng không thể ngăn ngừa hoặc điều trị được ung thư. Tuy nhiên, với những người trước đây ăn uống quá thoải mái (nhiều thịt mỡ, ít rau quả), khi chuyển sang ăn gạo lức muối mè hợp lý thì cũng tốt cho sức khỏe.
Bác sĩ Hùng cũng khuyên bệnh nhân không nên tìm đến “thầy lang” hoặc chỉ uống những loại thảo dược để phòng ngừa, điều trị ung thư. Nếu bị bệnh mà đi điều trị bằng những phương pháp chưa được khoa học chứng minh chỉ làm chậm trễ thêm việc điều trị và khi điều trị sẽ không đem lại hiệu quả. Khoa học ngày nay có rất nhiều tiến bộ và ung thư không phải là bệnh nan y khi được phát hiện sớm và điều trị đúng. Tác dụng của vitamin B1 và vitamin B tổng hợp
Các xét nghiệm phát hiện ung thư sớm và chính xác
Mỗi năm, trung bình có khoảng 100.000 người mắc ung thư mới tại Việt Nam, trên 50% số này đến viện ở giai đoạn muộn. Trong khi ung thư là sát thủ số 1, là “tứ chứng nan y” bởi nó thường được phát hiện khi có biểu hiện lâm sàng và điều trị muộn. Nếu việc chẩn đoán chỉ được thực hiện sau khi bản thân người bệnh đã cảm nhận thấy các dấu hiệu lâm sàng như: cảm thấy có một khối u ở vú, chảy máu bất thường … thì việc điều trị trở nên rất khó khăn và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Việc phát hiện từsớm các dấu hiệu tiềm ẩn của ung thư sẽ là một biện pháp dự phòng hiện đại trong việc giảm thiểu tỉ lệ tử vong, nâng cao hiệu quả điều trị.
Với việc áp dụng sự phát triển của khoa học kỹ thuật trong các xét nghiệm, hiện tại Việt Nam đã có thể thực hiện những xét nghiệm có thể chẩn đoán ung thư từ sớm mà không phải ai cũng biết như:
- Xét nghiệm chẩn đoán sớm ung thư gan (xét nghiệm máu – AFP)
- Xét nghiệm chẩn đoán sớm ung thư đường tiêu hóa (xét nghiệm máu – CEA)
- Xét nghiệm chẩn đoán sớm ung thư tuyến tụy (xét nghiệm máu – CA19-9)
- Xét nghiệm chẩn đoán sớm ung thư dạ dày (xét nghiệm máu – CA72-4)
- Xét nghiệm chẩn đoán sớm ung thư vòm họng (xét nghiệm máu – SCC)
- Xét nghiệm chẩn đoán sớm ung thư cổ tử cung (xét nghiệm dịch âm đạo – Pap’ smear)
- Xét nghiệm chẩn đoán sớm ung thư buồng trứng (xét nghiệm máu – CA125)
- Xét nghiệm chẩn đoán sớm ung thư vú (xét nghiệm máu – CA153, HE4)
Ngoài ra, kết quả chính xác cũng rất quan trọng. Theo tổ chức Y tế Thế giới (WHO), 70-80% sai sót trong quá trình xét nghiệm xảy ra ở giai đoạn tiền phân tích (bao gồm: chuẩn bị bệnh nhân, lấy mẫu, bảo quản và vận chuyển mẫu, phân loại mẫu). Do đó, TT Xét nghiệm Medelab luôn kiểm tra chuẩn hóa chất lượng trước khi tiến hành xét nghiệm hàng ngày.
từ khóa
- xét nghiệm máu phát hiện ung thư sớm
- xét nghiệm máu có phát hiện ung thư máu
- chỉ số xét nghiệm máu phát hiện ung thư
- xét nghiệm máu tầm soát ung thư